Những điều bình dị ở Malacca

Melaka (Melacca), bên cạnh Penang, là 1 trong 2 di sản văn hóa nổi bật và quan trọng nhất Malaysia với rất đông khách tham quan ghé thăm mỗi ngày. Mình từng nghĩ thành phố cổ này là một điểm du lịch mang cảm giác thương mại quá mức, nhưng ở một phương diện nào đó, Melaka vẫn độc đáo và cho người ta cái cảm giác trầm lắng theo cách riêng của nó.

Chào mừng đến với phố cổ Melaka

Sau 2 giờ ngồi xe từ Kuala Lumpur, nơi mình đang sống và làm việc, tấm biển đề chữ Welcome to Melaka màu đỏ có phần cũ kỹ bên đường gợi cho mình một cảm giác thân thuộc như hồi mấy ngày vi vu ở Penang.
Bến xe Melaka Sentral buổi sáng vẫn còn khá vắng, lưa thưa khách ra vào. Người ở đây thật biết cách kinh doanh, kể cả đối với nhu cầu thiết yếu của con người như đi vệ sinh. Một lần vào là 30 sen (1800 VND) – điều khó mà thấy ở bến xe Bandar Tasik Selantan nổi tiếng của Kuala Lumpur khi mà mọi cơ sở vật chất hầu như đều miễn phí.
Tài xế Grab đợi mình ở trước cổng, có phần khó chịu vì phải giải thích lòng vòng rằng cho xe vào bến là phải mất phí đậu xe! Thật sự, mình có chút không hài lòng với những trải nghiệm đầu tiên ở thành phố này. Nhưng rồi cái cảm giác hơi nghẹn ấy nhường chỗ cho sự thích thú khi xe tiến dần vào khu phố cổ.
Đập vào mắt mình là màu đỏ đậm của những công trình cổ ngay phía trước lối vào khu phố cổ. Từng bị Hà Lan đô hộ trong một thời gian dài, Melaka được thừa hưởng những di sản còn để lại sau khi người Hà Lan rời đi, những nhà thờ, tu viện, quảng trường, tháp đồng hồ hay đài phun nước mang tên nữ hoàng Victoria lừng danh, vẫn vẹn nguyên ở đó, trơ gan cùng tuế nguyệt. Dám cá người ta sẽ nghĩ rằng bạn đang lưu lạc ở một thành phố nào đó của Hà Lan nếu chỉ chụp ảnh với những lối kiến trúc cổ và đỏ rực này.

Quảng trường đỏ cũng là nơi thu hút khách du lịch chụp ảnh nhất. Và điều làm mình cảm thấy phiền nhất ở đây chính là những nhóm khách Trung Quốc nội địa luôn lớn tiếng và ồn ào khắp mọi nơi, thậm chí có người còn đánh nhau chỉ vì không chụp được một tấm ảnh ưng ý trước dòng chữ “I Love Melaka”. Cảm xúc như bị tuột dốc không phanh khi phải chứng kiến những hành động thiếu văn hóa trước một di tích đặc sắc như thế này.
Bỏ qua đám du khách lộn xộn, đài phun nước mang kiểu dáng gothic và đậm chất Châu Âu trước nhà thờ khiến người ta thích mắt khi nhìn những tia nước nhỏ cứ tung lên rồi lặng xuống, khu quảng trường tuy đông đúc là thế nhưng những tán cây xung quanh cũng đủ để xua đi cái nóng đặc trưng ở Malaysia.

Băng ngang cây cầu nhỏ là sông Melaka, một trong những nét chính khiến người ta không khỏi xuýt xoa vì độ thơ mộng của nó khi đến thành phố này. Sông không quá rộng, nhưng nước trong và sạch, hai bên bờ là con đường đi bộ dọc sông mang lại cảm giác rất thư thái và lắng đọng. Thử nghĩ khi đêm về, dạo bước bên dòng sông mà lòng không bị vướng bận bởi những tác động ngọai cảnh thì còn gì bằng nhỉ.

Và rồi, điều mình mong chờ nhất cũng đã tới, phố cổ Melaka hiện ra ngày càng rõ nét phía sau cây cầu, tách biệt hẳn với sự nhộn nhịp ở khu quảng trường. Khu phố này không quá rộng, chiều dài tầm khoảng 1 đến 2km với con đường chính Jonker Street được xem như linh hồn của cả khu.

Thật ra mà nói, con đường này đa phần là buôn bán quà lưu niệm và bánh kẹo cho khách du lịch, nhưng nó vẫn thể hiện đậm chất cổ kính với lối kiến trúc nhà của người Hoa khi xưa, cũng như kiến trúc ảnh hưởng của văn hóa Peranakan, tức sự kết hợp giữa trung hoa và mã lai. Những căn nhà nhỏ nhỏ ngói đỏ, có phần rêu phong khiến mình nhớ lại hồi ở Penang.

Thật ra khó mà so sánh Penang và Melaka vì cả hai đều có những nét nổi bật riêng. Nếu ở Penang, số lượng nhà cổ còn khá nhiều nhưng cái cảm giác cổ xưa thì lại không hoàn toàn chinh phục được mình, thì ở Melaka, dù khu phố cổ thực sự không rộng, nhưng bạn sẽ thấy chính sự nhỏ nhắn và lắng đọng lại khiến cho nơi này dễ gợi lại cảm giác xưa cũ hơn.
Những con phố cứ thế nối đuôi nhau, đâu đó là những tiệm tạp hóa cũ kỹ của người dân địa phương. Có thể nói dù cùng năm trong khu phố cổ nhưng 2 con đường Jonker và Tokong lại là 2 khía cạnh hoàn toàn khác nhau. Một bên tượng trưng cho những đổi mới ở khu phố cổ, bên còn lại là Melaka nguyên bản xưa.

Những điều dễ thương và bình dị

Điều gì đã khiến mình thay đổi suy nghĩ về Melaka? Là bờ đê nhỏ bên dòng sông lắng đọng. Mình dành cả tiếng chỉ để dạo bước trên con đê ấy. Hai bên bờ sông trồng nào là hoa giấy, hoa lan… Khiến những điều tưởng chừng như mộc mạc và bình thường quá lại hóa dễ thương. Lâu lâu chiếc tàu chở khách đi dạo bờ sông chạy ngang phá đi cái không gian yên ả nhưng lại là một nét chấm phá thú vị cho con sông nhỏ. Nơi ngắm cảnh đẹp nhất là một chiếc cầu đi bộ màu vàng nổi cộm có tên cầu Kampung Jawa (tức cầu của làng Java)

Buổi tối, khi những ngôi nhà lên đèn, con sông như thay hình đổi dạng, khoác lên mình một chiếc áo mới, duyên dáng và mê hoặc các lữ khách đường xa.

Mình không nghĩ là ở Melaka vẫn còn có thể tìm được những bức tranh Streetart (nghệ thuật đường phố) độc đáo như ở Penang. Dù không nhiều và thật sự nổi tiếng vì điều này nhưng nghệ thuật đường phố ở Melaka vẫn khiến mình hài lòng, vì sự dễ thương của những bức tranh.

Sự hồn nhiên của mấy em bé chơi trò kéo mo cau hay con mắt say tình của cô gái đạo Hồi bên khung cửa sổ.

Chỉ những thứ chân chất như thế cũng đủ khiến người ta bật cười và thích thú.

Đôi khi, ở vài con hẻm sâu trong lòng khu phố cổ là những kiến trúc độc đáo tưởng như đang lạc ở Hồng Kông hay những con phố người Hoa tương tự. Những chiếc đèn lồng đỏ treo cao dễ làm người ta nhớ tới thời hoàng kim của mấy bộ phim điện ảnh hoa ngữ khi xưa. Mỗi một căn nhà ở Melaka như minh chứng cho việc không gian và thời gian đã lắng đọng lại trong lòng những lữ khách đường xa.

Bước đi trên những con đường lát đá đỏ gần quảng trường hoặc bên trong khu phố cổ, bạn dễ bắt gặp một vài chiếc xe xích lô xanh đỏ đủ màu với các nhân vật hoạt hình ngộ nghĩnh. Mỗi chiếc xe mang một sắc thái và kiểu trang trí khác nhau. Đôi khi chủ nhân của chúng còn tăng thêm độ sinh động bằng những bài hát thú vị. Đây có thể là một đặc trưng hiếm gặp ở Malaysia mà chỉ Melaka mới có. Ngồi xe xích lô dạo một vòng khu phố, ngắm nhìn cảnh vật xung quanh là điều mà mình nghĩ bạn khó có thể bỏ qua được. Những bác tài xế ở đây đa phần đều rất vui tính, họ hào sảng và phấn khởi khi được kể về quê hương của mình…

Nhà thờ hồi giáo Melaka nằm sát bờ biển khiến những đứa yêu biển nhưmình phải ngẩn ngơ hồi lâu. Lối kiến trúc mái vòm không thể lẫn vào đâu của người Mã, như tô điểm thêm cho bờ biển vắng lặng. Người đạo Hồi rất coi trọng sự thành kính nên có thể với họ, biển là nơi trút nỗi niềm dễ nhất và cũng là nơi khiến người ta tập trung nhất, tập trung để tin vào những giá trị, những bài học của thiên sứ Mohammad chăng? Điều tuyệt vời nhất mà mình đã bỏ lỡ ở đây là hoàng hôn. Trước một khung cảnh nên thơ và lãng mạn như vậy thì việc không xem được hoàng hôn thật là phí.

Nếu so với Kuala Lumpur thì người ở Melaka có phần từ tốn và dễ chịu hơn một chút. Có thể là vì cuộc sống ở phố cổ và đô thị vùng ven như Melaka không đến nỗi quá khắt nghiệt như ở Kuala Lumpur, khi mà mở mắt ra, chuyện bạn nghĩ đến đầu tiên là đi làm kiếm tiền. Mình vẫn còn nhớ chú lái xe Grab đưa mình qua con đường đê biển cận cảng Melaka, nơi đã từng là đầu mối giao thông quan trọng một thời của liên bang Malaya. Chú không ngừng giới thiệu và giải thích về những thứ nên làm, nên xem, nên chơi ở đây. Chuyến xe chỉ 20 phút nhưng qua câu chuyện nhỏ của chính người dân địa phương, mình như được sống lại với những suy nghĩ tốt đẹp về đất nước này nói chung, bỏ qua một phần nào đó những định kiến vốn có về Malaysia.

Ẩm thực đặc sắc của một vùng đô thị cổ

Một khía cạnh khác mà bạn không thể bỏ qua đó là ẩm thực. Trước khi đi, mình đã tìm hiểu khá kỹ về trường phái ẩm thực Peranakan ở Melaka, nhưng rất tiếc, do một vài lý do bất khả kháng mà mình không có dịp thưởng thức đúng vị. Một trong những nhà hàng nổi tiếng nhất về các món ăn lọai này là Nancy Kitchen – nằm khá xa khu vực chính của phố cổ. Bàn về các món Nyonya thì phải nhắc đến mì Laksa cà ri, bánh lọt Cendol và Popiah kiểu Peranakan. Các món này bạn đều dễ tìm thấy ở Nancy với mức giá không cao.

Rất may mắn cho mình vì đã kịp thưởng thức 2 trong những món đặc sản trứ danh ở Melaka là Dimsum và cơm gà viên (Chicken Rice Ball)
Bạn nên ăn Dimsum ở quán Loh Yong Mow trong khu phố cổ. Nằm khuất tại góc vắng khách nhất khu phố, tiệm ăn này nổi tiếng vì các món ăn sáng nhẹ kiểu hoa truyền thống hay người Việt Nam vẫn hay gọi là Dimsum há cảo. Kiểu ăn Dimsum đúng chuẩn ko phải là bạn gọi món trước mà bạn sẽ chọn món ăn trên mâm của phục vụ đem ra. Quán này rất nổi tiếng và chỉ bán từ sáng tới 13h trưa, ngày thứ 3 nghỉ, nên bạn cần chú ý sắp xếp lịch trình cho hợp lý.
Giá các lọai Dimsum chỉ từ 1 đến 4RM cho 1 phần. Đặc biệt nên thử Loh Mai Gai – xôi gói lá sen và Salted Egg Yolk Bun – bánh bao kim sa, vì đây là hai món đặc trưng nhất cho kiểu ăn dạng này. Mùi vị Dimsum phải nói là rất vừa ăn, khác hẳn các trung tâm ăn uống ở Kuala Lumpur mà mình đã thử qua. Đặc biệt chủ quán rất nhiệt tình và thân thiện. Ăn vào một miếng thôi là có thể cảm nhận cả tinh túy nhiều năm của quán. Cái hay của ẩm thực Trung Hoa chính là kinh nghiệm nấu nướng càng lâu thì thực khách càng dễ bị chinh phục.

Một món khác làm nên thương hiệu Melaka là cơm gà viên. Nói về món này thì không khác hẳn cơm gà Hải Nam nói chung của toàn Malaysia là mấy. Tuy nhiên, điểm đặc biệt ở đây là cơm của họ được vo tròn lại thành viên và nấu bằng một lọai gạo khác hẳn so với gạo nấu cơm gà Hải Nam. Món này khá ngon và dễ gây ngán với các bạn không thích ăn cơm dẻo. Quán Chung Wah Cafe chắc có lẽ là quán đông nhất ở Melaka. Một phần vì quán nhỏ rất ít bàn ngồi, một phần vì cơm gà ở đây ngon có tiếng. Bạn sẽ dễ tìm ra quán này vì quán nằm ngay đầu đường Jonker. Với mình thì món gà của họ rất vừa ăn, có thể là do cách ướp đặc biệt của quán dù chỉ là gà luộc theo kiểu Hải Nam.

Điều mình thật sự thích khi bàn về vấn đề ăn uống ở Melaka là họ có cả 1 con đường ẩm thực dài và chỉ mở cửa vào tối thứ 6, thứ 7 và chủ nhật. Con đường Jonker mà bạn biết, sẽ chuyển mình thành một chợ đêm náo nhiệt, bán đủ tất cả các món ăn đường phố ngon nhất Malaysia. Từ hào chiên trứng cho tới Pai Tee, bánh bao xá xíu, xiên que nướng hay các món ăn truyền thống Peranakan, tất cả đều có ở chợ đêm này. Mình là một đứa luôn chú tâm đến đồ ăn nên dễ hiểu vì sao mình đánh giá rất cao hoạt động này ở Melaka.

Lời kết

Melaka không quá lớn, không sôi động và không ồn ào như Kuala Lumpur, Melaka đơn giản là nơi mình tìm thấy sự bình yên sau những ngày bận rộn ở thủ đô kia. Có lẽ tình yêu của mình với vùng đất này không lớn đến nỗi có thể viết thành lời, nhưng chí ít mình biết, có một nơi để mình hoài niệm về những giá trị cũ của Malaysia mà không cần phải đi một quãng đường dài và xa để đến Penang. Melaka không phải là Penang và càng không phải là nơi đẹp nhất Malaysia, nhưng ở đó, có một thế giới rất khác – thế giới của những điều bình dị.